काठमाडौं । अमेरिकी मतदाताहरूले मङ्गलबार असाधारण रूपमा अस्थिर चुनावको फैसला गर्दैछन् । फैसलाले या त कमला ह्यारिसलाई अमेरिकी इतिहासको पहिलो महिला राष्ट्रपति बनाउनेछ वा डोनाल्ड ट्रम्पलाई विश्वभर तरङ्ग ल्याउने कमब्याक दिनेछ ।
चुनाव दिनमा पहिलो मतदान केन्द्रहरू खुल्दा ६० वर्षीया डेमोक्रेटिक उपराष्ट्रपति ह्यारिस र ७८ वर्षीय रिपब्लिकन पूर्व राष्ट्रपति ट्रम्प आधुनिक समयको सबैभन्दा कडा र अस्थिर ह्वाइट हाउस दौडमा बराबरीमा छन्। कडा प्रतिद्वन्द्वीहरूले आफ्नो अभियानको अन्तिम दिन आफ्ना समर्थकहरूलाई मतदान गर्न प्रेरित गर्न र स्विङ राज्यहरूमा बाँकी रहेका अनिर्णित मतदाताहरूलाई जित्ने प्रयासमा बिताए ।
यद्यपि अभियानमा भएका धेरै आश्चर्यजनक मोडहरूका बाबजुद–जुलाईमा राष्ट्रपति जो बाइडेनको पद त्यागबाट ह्यारिसको नाटकीय प्रवेशदेखि लिएर ट्रम्पको दुई वटा हत्या प्रयास र एक आपराधिक दोषी ठहरबाट बचाएसम्म–कुनै पनि कुराले जनमत सर्वेक्षणमा गतिरोध तोड्न सकेको छैन । पूर्वी तटमा स्थानीय समयानुसार बिहान ६ः०० बजे मतदान केन्द्रहरू खुले । करोडौँ मतदाताले मतदान गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । यसका साथै विगत हप्ताहरूमा पहिले नै आठ करोड २० लाखभन्दा बढी मानिसले अग्रिम मतदान गरिसकेका छन् ।
नतिजाहरू जनमत सर्वेक्षणले सुझाव गरे जस्तै नजिक भएमा अन्तिम परिणाम थाहा पाउन केही दिन लाग्न सक्छ । यसले गहिरो रूपमा विभाजित राष्ट्रमा तनाव थप्नेछ । साथै यदि ट्रम्पले हारे र सन् २०२० मा जस्तै नतिजालाई चुनौती दिए भने उथलपुथल र यहाँसम्म कि हिंसाको समेत डर छ । ह्वाइट हाउस वरिपरि अवरोधहरू खडा गरिएका छन् र वासिङ्टनमा व्यवसायहरू बन्द गरिएका छन् । नतिजाले मध्यपूर्वको द्वन्द्व, युक्रेनमा रूसको युद्ध र ट्रम्पले धोका भनेको जलवायु परिवर्तनको सामना गर्नमा ठूलो प्रभाव पार्ने भएकाले विश्वले निर्वाचनलाई चिन्तापूर्वक हेरिरहेको छ ।
‘हरेक एक मत महत्वपूर्ण छ’
ह्यारिस र ट्रम्प सात मुख्य स्विङ राज्य – एरिजोना, जर्जिया, मिशिगन, नेभादा, नर्थ क्यारोलाइना, पेन्सिल्भेनिया, विस्कन्सिनमा प्रभावकारी रूपमा बराबरीमा छन् । मतदानको अघिल्लो दिन ह्यारिसले जित्नै पर्ने पेन्सिल्भेनिया राज्यमा सबै जोड लगाइन् । ‘रकी’ चलचित्रले प्रसिद्ध बनाएको फिलाडेल्फियाको सिँढीमा -याली गर्दै घोषणा गरिन्, ‘गति हाम्रो पक्षमा छ ।’
‘तथापि यो इतिहासको सबैभन्दा नजिकको दौडहरूमध्ये एक हुनसक्छ–हरेक एक मत महत्वपूर्ण छ’, लेडी गागा र ओप्रा विन्फ्रेसहित सेलिब्रिटीहरूसँग जोडिएकी ह्यारिसले सावधान गराइन् । दोषी ठहर भएका र राष्ट्रपति बन्ने सबैभन्दा उमेर पुगेको व्यक्ति हुने ट्रम्पले आफूलाई टर्मिनल पतनमा रहेको र ‘जङ्गली’ आप्रवासीहरूले कब्जा गरेको देशको विनाशकारी दृष्टिको एक मात्र समाधानको रूपमा प्रस्तुत गरे ।
‘भोलि तपाईंको मतले हामी हाम्रो देशले सामना गरिरहेको हरेक समस्या समाधान गर्न सक्छौँ र अमेरिका–वास्तवमै, विश्वलाई–नयाँ उचाइमा नेतृत्व गर्न सक्छौ’, ट्रम्पले नर्थ क्यारोलाइना र पेन्सिल्भेनिया भ्रमण गरेपछि महत्वपूर्ण स्विङ राज्य मिशिगनको ग्र्यान्ड र्यापिड्समा आफ्नो अन्तिम र्यालीमा भने । यसैबीच ह्यारिसले संयुक्त राज्य अमेरिकाभरि ट्रम्प–समर्थित गर्भपतन प्रतिबन्धको आफ्नो विरोधमा जोड दिइन् ।
यो महत्वपूर्ण महिला मतदाताहरूसँग उनको एक प्रमुख मत–विजयी स्थिति हो । तर उनले सकारात्मक स्वर पनि प्रहार गरिन् र हप्तौंसम्म ट्रम्पलाई आफ्ना राजनीतिक विरोधीहरूमाथि बदला लिने उनको फोहोरी बयान र दोहोरिएको धम्कीका लागि लोकतन्त्रको खतराको रूपमा सीधै लक्षित गरेपछि उल्लेखनीय रूपमा ट्रम्पको नाम उल्लेख गर्न बचिन्।
इतिहास रचियो
ट्रम्पको कमब्याक ऐतिहासिक हुनेछ । उनी सन् १८९३ मा ग्रोभर क्लिभल्यान्डपछि अमेरिकी राष्ट्रपतिका लागि दोस्रो पटक गैर–लगातार कार्यकाल पाउने दोस्रो व्यक्ति बन्ने छन् । ट्रम्पको फर्काइले तुरुन्तै अन्तर्राष्ट्रिय अस्थिरतालाई बढावा दिनेछ । युरोप र नाटोका अमेरिकी सहयोगीहरू उनको एकान्तवादी ‘अमेरिका पहिलो’ नीतिहरूबाट चिन्तित छन् ।व्यापारिक साझेदारहरूले उनको व्यापक आयात शुल्क लगाउने प्रतिज्ञालाई चिन्तापूर्वक हेरिरहेका छन् ।
ह्यारिसको जितले अमेरिकालाई आफ्नो पहिलो अश्वेत महिला र दक्षिण एशियाली राष्ट्रपति दिनेछ र करिब एक दशकदेखि अमेरिकी राजनीतिमा हावी रहेको ट्रम्प युगको अन्त्यको सङ्केत दिनेछ । ट्रम्पले सन् २०२८ मा फेरि चुनाव नलड्ने बताएका छन् । तथापि रिपब्लिकनले अझै पनि उनले सन् २०२० को चुनावमा बाइडेनसँग निष्पक्ष रूपमा हारेको स्वीकार गर्न अस्वीकार गर्छन् र नतिजाको प्रमाणीकरण रोक्न उनका समर्थकहरूले अमेरिकी क्यापिटलमा गरेको हिंसात्मक आक्रमणको आघात अझै गम्भीर छ । ट्रम्पले अर्को हार स्वीकार नगर्ने सङ्केत दिएका छन् र अभियानको अन्तिम दिनहरूमा निराधार चुनावी धाँधली दाबीहरू उठाउँदै ‘मैले कहिल्यै ह्वाइट हाउस छोड्नु नपर्ने थियो’ भनेका छन् । (रासस)
