काठमाडौँ । चीनको मुन मिशन चन्द्रमाको सतहबाट माटो लिएर पृथ्वीमा पुगेको छ । योसँगै चन्द्रमाको अँध्यारो पक्षबाट नमूना ल्याउन सफल भएको पहिलो देश बनेको छ । चिनियाँ राष्ट्रिय अन्तरिक्ष प्रशासनको चाङ्गे–६ ल्यान्डर क्याप्सुलमा नमूना लिएर ५३ दिनपछि पृथ्वीमा फर्किएको हो ।
चीनले मे ३ तारिखमा चाङइ–६ मिसन प्रक्षेपण गरेको थियो । न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार यस अनुसन्धानको लक्ष्य चन्द्रमाको सबैभन्दा टाढाको भाग (जहाँ अँध्यारो छ) गएर नमूना सङ्कलन गरी पृथ्वीमा पठाउने थियो । चीनले सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमामा मानिस पठाउने लक्ष्य राखेको छ । यो मिसन पनि त्यही लक्ष्यको हिस्सा हो ।
अहिलेसम्म चन्द्रमामा गएका सबै १० चन्द्र अभियानहरू नजिकैको भागमा मात्र पुगेका छन् । यसमा भारत र अमेरिका पनि परेका छन् । यस्तो अवस्थामा चीनले चन्द्रमाको टाढाको भागबाट नमूना ल्याएर अन्तरिक्ष दौडमा अमेरिकालाई कडा चुनौती दिएको छ ।
सीएनएनका अनुसार चाङ्गे–६ को रि-इन्ट्री मोड्युल चीनको उत्तरी भागमा अवतरण भएको थियो । यसपछि खोजी टोली केही मिनेटमै यस मोड्युलमा पुग्यो । चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले मिसन सफल भएको जानकारी दिए ।
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले यो मिसनको सफलता चीनको सपना साकार पार्न कोसेढुङ्गा साबित हुने बताएका छन् । यसबाट चीन अन्तरिक्ष शक्ति बन्ने नजिक पुगेको छ । मानव पठाउनका साथै चीनले सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अनुसन्धान आधार निर्माण गर्न चाहन्छ ।
अहिलेसम्मको अनुसन्धानले चन्द्रमाको यस भागमा बरफको रूपमा पानी रहेको सम्भावना देखाएको छ । अमेरिका पनि चन्द्रमाको यो भागमा आफ्नो बेस बनाउन चाहन्छ । रिपोर्टका अनुसार चाङ्गे–६ मिसनले चन्द्रमाको सतहबाट २ किलोग्राम माटो आफैं लिएर फर्केको छ ।
चन्द्रमाको सतहबाट नमूना सङ्कलन गर्न ड्रिल र रोबोटिक हातहरू प्रयोग गरिएको थियो । यसमार्फत चन्द्रमामा रहेको ४ अर्ब वर्ष पुरानो क्रेटरबाट माटो निकालिएको थियो । यसपछि नमूनालाई क्याप्सुलमा राखेर पुनः प्रवेश गर्ने गाडीमा सारिएको थियो ।
चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले अब नमूनामा अनुसन्धान गर्नेछन् । यस अवधिमा चन्द्रमासँगै पृथ्वी र सौर्यमण्डलको निर्माणबारे अध्ययन गरिनेछ । चीनको अनुसन्धान पूरा भएपछि यसलाई अन्य देशसँग पनि बाँड्नेछ ।
चाङ्गे–६ मे ३ मा दक्षिणी ध्रुव-एटकेन बेसिनमा अवतरण भएको थियो । यो चन्द्रमाको तीन ठूला र सबैभन्दा प्रमुख भूमि भागहरू मध्ये एक हो । त्यसैले यसको वैज्ञानिक मूल्य धेरै उच्च छ । यस मिसनमा चीनले अन्य देशबाट पनि पेलोड लिएको थियो । जसमा पाकिस्तान, फ्रान्स, इटाली र युरोपेली स्पेस एजेन्सी सामेल थिए । यसको उद्देश्य यी देशहरूसँग अन्तरिक्ष सहयोग बढाउनु थियो ।
चन्द्रमाको टाढाको भाग कुन हो ?
चन्द्रमाको टाढाको भाग त्यो भाग हो जुन पृथ्वीबाट सबैभन्दा टाढा छ र कहिलेकाहीँ चन्द्रमाको अँध्यारो पक्ष भनिन्छ । यो किनभने यो भाग हामीलाई देखिने छैन र यसको बारेमा धेरै कम जानकारी छ।
चीनले सन् २००४ मा आफ्नो चन्द्रमा मिसन सुरु गरेको थियो । २००७ देखि, यसले पाँच रोबोटिक मिसनहरू सुरु गरेको छ । चाङ्गे-५ डिसेम्बर २०२० मा चन्द्रमामा अवतरण गरेको थियो । यस मिसन अन्तर्गत १७३१ ग्राम चन्द्रमाको चट्टान र माटो पृथ्वीमा ल्याउन सकिनेछ । यसलाई उपलब्धि मानिएको छ ।
यसअघि सन् २०१९ मा चन्द्रमाको सुदूर छेउमा गएको चीनको चाङए–४ मिसन पहिलो मिसन थियो । चन्द्रमाको अर्को छेउमा आफ्नो ल्यान्डर पठाउन सफल चीन एक मात्र देश हो। युटु २ नामको चाङए ४ मिसनको रोभर संसारकै सबैभन्दा ठूलो रोभर हो ।
