अमेरिका । नासाको लुसी मिसनले पहिलो डाउनलिंक गरिएका तस्बिरहरूमा उल्लेखनीय बाइनरी क्षुद्रग्रह प्रणाली पत्ता लगाएको छ ।
वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्षयानबाट करिब ४३४ किलोमिटर टाढा रहेको क्षुद्रग्रह डिंकिनेश र यसको ‘मिनी मुन’को फोटो खिचेका छन् । तर, अचम्म त के भने यी क्षुद्र ग्रहरूले एक अर्काकाे परिक्रमा गरिरहेका थिए ।
डिंकिनेश र यसको नयाँ चन्द्रमा पृथ्वीबाट करिब ४८० मिलियन किमी टाढा छन, जो मा मंगल र बृहस्पतिको कक्षा बीचको मुख्य क्षुद्रग्रह बेल्टमा बस्छन् ।
सुरुमा यो रिपोर्ट गरिएको थियो कि बाइनरीका दुई लोबहरू एकअर्काको छेउमा थिए । तर अन्य फोटोहरूको अध्ययनले प्रणालीको वास्तविक प्रकृति देखाएको छ । यसअघि अन्तरिक्ष यानले पठाएको तस्बिरमा डिंकिनेश वा डिङ्कीको आफ्नै चन्द्रमा रहेको उपग्रह रहेको देखाइएको थियो ।
अब यस चन्द्रमाको बारेमा केही चकित पार्ने जानकारी बाहिर आएको छ । दिन्किनेशको परिक्रमा गर्ने यो उपग्रह एउटा नभई दुई आपसमा जोडिएका अन्तरिक्ष चट्टान अर्थात् एकअर्काको सम्पर्कमा रहेका दुईवटा साना वस्तु हुन् ।
यसको मतलब यो हो कि सम्पूर्ण प्रणाली एक वा दुई चट्टानहरू मिलेर बनेको छैन तर वास्तवमा तीनवटा अन्तरिक्ष चट्टानहरू छन् । लुसीका प्रमुख अन्वेषक हल लेभिसनले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘यो कम्तिमा भन्नु अचम्मको कुरा हो । मैले यो जस्तो देखिने प्रणालीको अपेक्षा गरेको थिइनँ । विशेष गरी म यो बुझ्दिन किन भने उपग्रहका दुई भागहरू एउटै आकारका छन् ।’
यो पत्ता लगाउन वैज्ञानिक समुदायको लागि रोचक हुनेछ । जबकि सौर्यमण्डलमा सम्पर्क बाइनरीहरू असामान्य छैनन्, तिनीहरूलाई नजिकबाट हेर्न दुर्लभ छ । एउटा क्षुद्रग्रहले अर्कोलाई परिक्रमा गर्ने कुराले यो खोजको विशेष बनाउँछ ।
डिंकिनेशले उपग्रहको उपस्थितिलाई संकेत गर्ने विशिष्ट चमक भिन्नताहरू अवलोकन गरेका थिए । ‘सम्पर्क बाइनरीहरू सौर्यमण्डलमा धेरै सामान्य देखिन्छन, सान एन्टोनियोको दक्षिणपश्चिम अनुसन्धान संस्थानको शाखा, कोलोराडोको बोल्डरका लुसी उप परियोजना वैज्ञानिक जोन स्पेन्सरले भने । ‘हामीले धेरै क्षुद्रग्रहहरू नजिकबाट देखेका छैनौं, अझ हामीले अर्को क्षुद्रग्रहलाई परिक्रमा गरेको त कहिल्यै पनि देखेका छैनौं ।
